Die drei Hirsche
Sen zwa Leit gwest un die hewwe drei Kinner ghatt. Nocht hewwe se de Ältschte gfroogt, was er for e Handwerk lerne will. Un do hot er gsaat, er woot nix lerne wie Jäjer, un do hewwe sen a net abwennig gmacht.
Wie ers gekennt hot, hewwe sem seiⁿ Klader gewwe un Raasgeld un e Flinte un hewwen fortgschickt in d’ Fremd.
Nocht hot der Zwatt gsaat, wann seiⁿ Bruder fortgehe täät, woot er a miet: er woot a Jäjer werre. Nocht hewwe se en a ausstaffirn messe.
No wie die Zweⁿ minanner fortgwoot hewwe, hot a der Dritt gsaat, er woot mietgehⁿ. Nocht hewwe ses mit dem a so mache messe.
Nocht sen se minanner fort in d’ Fremd. Do hewwe se lang raase messe un do sen se in en tiefe Wald kumme un hewwe sich vererrt un sen net meh rauskumme. Uf aⁿmool sen se an e alt Haus kumme, e alti Burg odder sou ebbes. Nocht sen se dort iwwer Nacht gwest un am annere Taag hewwe se bschlosse dort ze bleiwe, hewwe sich Better gmacht aus Moos un sich eiⁿgnischt, dass se hewwe wuhne bleiwe kenne. Do sen alle Taag zweⁿ fort uf d’ Jagd un aner hot dehaam bleiwe messe un koche, alle Taag en annere. Wanns Essenszeit gwest isch, hot er e Klingl gzoge, so sen se beikumme zum Esse.
[80] So hewwe se lange Zeit minanner do ghaust. Uf aⁿmool isch der Jingscht ze Haus gewest un hot gekocht un hots Esse aⁿgricht in drei Schisselin un hot gschellt, dass die Brider beikumme solle un esse. Un bis er geguckt hot, hot e Porzjoon vun dem Esse gfehlt. Noch isch er seine Brider engejegange un hot sen gsaat, wies gangen isch.
No hot der ältscht Bruder gsaat: Sei nor ruhig, mir nemme mit zwou Porzjone verlieb.
Nocht de annere Taag hot der Zwatt dehaam bleiwe messe. Dem ischs grad sou gange. Un do sen die zweⁿ Jingschte verstutzt gwest, awwer der Ältscht hot gsaat: Sei ruhig, mer nemme mit zwou Porzione verlieb.
De dritte Taag isch no der Ältscht dehaam gbliwwe un hot gsaat, er will emol sehe, wie des zugeht. Nocht wie der gekocht ghatt hot un hots aⁿgricht un hot gschellt, no hot er die Tier en Riss ufstehⁿ losse, dass er hot sehe kenne. Un do hot e Hand ausm Backoffe rausglangt un hot seiⁿ Porzjoon Esse glangt. Nocht isch er glei naⁿ un hot in Backoffe neiⁿgsehe. Un wie er de Backoffe ufgmacht hot, no hot er gsehe, dass do e Maadl drin gewest isch. Un die hot em gsaat, dass sie ihr Schweschter wäär, un ihr Motter wär e Zauberin un die häät se dohergeschafft.
Des isch nämmlich die Stiffmotter gewest, un die Schweschter hewwe se die Zeit krigt. Do hewwe die Brider nix gwisst devuⁿ.
Nocht hot er se raus un hot se in sein Zimmer reiⁿ un hot gschellt un isch seine Brider engejegange un hot zu en gsaat, er häät en Vogl gfange, er häät en in en Kewwig nei, wann se haamkäme, täät er sen weise. Er glaabt, dass etz das Essenemme noochlosse täät.
Nocht hewwe se de Vogl, eh se gesse hewwe, erscht sehe wolle. Do hot er die Tier ufgmacht un hot se rausgfiert un gsaat: Seht, des isch unser Schweschter! Un hot en Alles verzählt. Noch sen se frou gwest minanner un hewwe minanner gesse un hewwe bschlosse, dass etz als die Schweschter ze Haus bleiwe un koche muss, wenn sie fortgehe uf d’ Jagd. Un sou hewwe se lange Zeit minanner gleebt.
[81] No hot uf aⁿmool die Schweschter so sehr abgnumme un isch immer wenniger gworre – es wäär e scheeⁿ Maadl gwest, e blieends – un do hewwe se die Brider gfroogt, was er wäär! Sie hot awwer gsaat, es wäär er nix un hot nix gstehe wolle. No hot se der ältscht Bruder in e Zimmer allaⁿ gnumme un hot gsaat, sie soll em etz emool offerire, was er wäär, sunscht keent er a nemme lewe.
Nocht hot se ihrm Bruder offeriert, alle Nacht zwische elf un zwelfe täät ihr Motter zum Fenschter reiⁿ kumme un täät se plooge bis an Taag, un desweje täät se so abnemme.
Un nocht hot der Bruder gsaat, er täät emool e Nacht beire bleiwe. Nocht hot er sich hinners Fenschter gstellt mit dem blousse Säwel. Un wies Fenschter ufgangen isch un die Gstalt isch reiⁿkumme, sou hot er se zammeghage.
Nocht hot des Maadl doch gjamert: Bruder, sisch unser Motter!
Un wies Taag gwest isch, hot ers seine Brider gsaat, dass des ihr Motter isch un dass se e Graab mache solle.
No hewwe se se vergrawe un hewwe en Zaun ums Graab rumgmacht. Un kaans därft uf ihrer Motter ihr Graab, sunscht wäre se all verlore. Des hot e jedes versproche un se hewwes lange Zeit ghalte.
Uf aⁿmool kummt dem Ältscht seiⁿ Geburtstaag. Do isch die Schweschter fort un hot Blumme gholt um en Strauss ze binne. Un wie se den Strauss gholt hot für ihrn Bruder, no hot se gdenkt: Wann etz die annere kaan hewwe, no werre se bees. No isch se widder fort um Blumme z’holle. Un wie se szwattmool fort isch, isch se naⁿkumme an ihrer Motter ihr Graab. Un do sen sou schene Blumme druf gstanne. Un vor Eifer hot se net meh an des Verboot gdenkt un isch halt neigstije un hot die Blumme abgropft. Nocht isch se haam un hot die Blumme, weil se so scheeⁿ gwest sen, in dem Ältschte sein Strauss neiⁿgmacht un hot a die annere Streiss fertiggmacht. Un wie se Noochmittaags haamkumme sen, isch sen engejegange un hot jedem en Strauss gbrocht. Nocht hot der ältscht Bruder gsaat: Ja, Schweschter, sisch recht un freit uns; awwer was hoschte gmacht! Du bischt iwwer der Motter ihr Grab neiⁿ un hoscht [82] Blumme abgropft, wo ich dirs doch verbotte hab! Etz messe mer fort un als Hersch wandle uf der Welt.
Do hot se aⁿfange jamere un hot gfroogt, ob se dann net zu erlese wäre.
Nocht hot er gsaat: Jo, se wäre ze erlese; aber for e Maadl wärs halt e schwer Stick.
Nocht hot se gsaat, se wotts tauⁿ, ’s mecht halt seiⁿ was ’s woot. Sie wäär halt schuld un sie täät se a widder errette.
Nocht hot er gsaat, dass se siwwe Johr kaaⁿ Wort schwätze därft, un do wäärs am Beschte, wann se dobleiwe täät, do keent ses am Leichschte halte.
Nocht hot ses en verspreche, se tääts halte, es mecht naⁿkumme wer da woot.
Nocht hot er gsaat, sie därft sou lang nix schwätze, bis en Hersch mit goldene Herner käämt: no wäär die Zeit rum un sie wäärn erleest.
Die Brider sen no fort als Hersch un sie isch do gbliwwe. Do hot se emool vorm Haus gekehrt, do isch en Kenigsuhⁿ kumme, der hot sich vererrt ghatt, un hot se gsehe. Un wie er mit ere hot schwätze wolle, so hot sem kaⁿ Antwort gewwe. No hot er se gfroogt, ob se net schwätze keent oder därft? Nocht hot se e Täfele gnumme un hot drufgschriwwe, se därft net. Un nocht hot er se uf seiⁿ Pferd gzoge un hot se miet fortgnumme.
Zu seine Leit hot er gsaat, er häät en Vogl gfange un ob er se bhalte keent. Un wie ses erlaubt hewwe, do hot er des Maadl bei sich bhalte als seiⁿ Fraa.
Der Kenigsuhⁿ isch no fort in Krieg. Seiⁿ Motter die hot des Maadl net gnode kenne, un wie se nidderkummen isch, no hot se des Kind weggnumme un hot ihrm Suhⁿ gsaat, wie er haamkummen ich ausem Krieg, sie häät Hundlin krigt und kaaⁿ Kind.
Do hot er se uf en Scheiterhaufe setze losse un hot se verbrenne wolle un se hot sich als net verteidige kenne.
Un wie se owwe gsessen isch, so isch en Hersch kumme un hot drei Finger in d’ Heh gestreckt un hot gsaat: Schweschter, hab nur noch e wennig Gduld!
[83] Un dann hot sich noch aner zwische die Leit neiⁿgdrängt un hot zweⁿ Finger in d’ Heh gstreckt un hot gsaat: Schweschter, hab noch en Ageblick Gduld! Un des hot en grosse Ufruhr gewwe un sou hot sich die Sach verzegert.
Un wie der Ageblick rumgwest isch, do isch en Hersch kumme mit goldene Herner un hot aan Finger in d’ Heh gstreckt un hot gsaat: Schweschter, etz redd!
Un do hot se ihr Unschuld verteidigt un hot gsaat, dass se e Kind gebore häät und kaⁿ Hundlin, un die Schwiegermotter hääts er weggnumme, un hot a gsaat worum se hot schweije messe.
Not isch se runnerkumme vom Scheiterhaufe un seiⁿ Motter isch nufkumme. Un die drei Hersch sen widder zu dene drei Brider worre un do isch des aⁿ Fraid gwest un se hewwe glicklich gleebt.
Der alt David, wann er des als verzählt hot, hot er gsaat: No hewwe se Kinner gzeigt un Heiser gbaut un wann se net gstorwe sin, so lewe se heit noch.
- ↑ Grimm, KuHm., 9, 25.