Seite:1863 Sammlung alt- und mitteldeutscher Wörter aus lateinischen Urkunden.djvu/019

Fertig. Dieser Text wurde zweimal anhand der Quelle korrekturgelesen. Die Schreibweise folgt dem Originaltext.

hůlzgewalt. 1281. 1283. 1297 L. 2, 748. 785. 977.

gewede s. wede.

gewelde, geweldig s. wald.

gewerf, gůwerf. (mhd. gewërf MZ. 3, 740. H. 712. RA. 298. Z. 1, 275.) Eigentlich was man zusammen wirft oder bringt, „drückt mehr den Beitrag der Freien, als die Entrichtung der Hörigen aus.“ RA. collectas advocatorum, quas ibidem v. nomine gůwerf vocant. 1166 J. 1,705. gewerf. 1213 G. 2, 111. jus, quod gewerf v. appellatur. 1257.1266.1269.1290L. 2,446.569. 592 897.

gewetde s. wette.

gewirde. 1334 B. 649. Behutsamkeit, Vorsicht, ahd. gawarida, gewerida Graff 1, 912. mhd. gewerde MZ. 3, 510.

gezuichwin s. win.

gilde, Gilde, Genossenschaft. gilde illorum, qui incisores panni (Gewandschneider) nuncupantur. 1231 R. 15, 8. fraternitas, quae gilde theutonice nuncupatur. 1282. 1287 R. 14. 30. 33. ghilde 1323 R. 14, 64. pannicidarum gilde, gylde. 1327 R. 14, 67.

girlose s. kirclose.

glauem i. e. lignarium sive acervum lignorum, quae lingua v. appellantur kunikcgesholzt sive wideglage (s. d.) 893. 1222 J. 1. 144

godeslehen s. lehen.

godinc, gothinc s. dinc.

gotzhusgelt s. gelt.

gras. (ahd. mhd. gras Graff 4, 333. MZ. 1, 566.)

copplegrase. 1176 L. 1, 458. Gras auf einer Koppelwiese.

risegras. risegraz, olera. 1274 A. 1, 69.

wergras. 1278 L. 2, 717. Gemeindeweide.

grave. (ahd. grâvo, grâveo Graff 4, 312 mhd. grâve MZ. 1, 567. H. 748. RA. 752. Z. 1, 74.) s. noch wiltban.

burgraveschaft. 1239 H. 1. 550.

holzgrave. (H. 953 RA. 754.) Oberherr der Markgenossenschaft. pro singulari arbore quercino holtgrauio scilicet domino abbati. 1243 L. 2, 281. ius nostrum, quod habuimus in silva, quod v. holzgrafschaf dicitur. 1271 L. 2. 616 G 2, 373. holtzgraschap. 1342 L. 3. 371.

thingravius. 1265 L. 2, 553. H. 231: praetor urbanus. RA. 754 aus dem J. 1220: dincgrave.

vrigrachaf (l. vrigraschaf). 1275 L. 2, 689. judicium vriegraschaf, vreygraschaf. 1314. 1316. L. 3, 132. 153. Freigrafschaft. H. 506. Z. 1, 67.

greveding, greveliches dinstes, grevenban s. dinc, dienst, ban.

grawam. dare debeam unam crusinam, quam v. dicunt grawam. 1059—72 T. 2,36.

grawerc s. werc.

grundtrure, gruntroringe. quod de concivibus vestris naufragantibus nullum onus, quod v. grundtrure nuncupatur, in nostra regione recipi permittimus 1270 L. 2, 599. naufragia, gruntroringe. 1314 L.3. 143. mhd. sagt man: den grunt rüeren = stranden.

gruz. Grütze, ahd. gruzi Graff 4, 344. Df. 343 magaria (herba) gruz, kruz. — legumen grutzhin. 1282 G. 2, 449. legamus elemosinam sex marcarum, quae annuatim apud Munheim quae v. sermone dicitur gruz, solventur in annuniatione dominica. 1262 L. 2, 521.

gut. gůt. guth. goet. (ahd. mhd. guot Graff 4, 160. MZ. 1. 589)

eigengut. (mhd. eigenguot MZ. 1, 590. H. 282.) Eigenthum. mansus, qui v.dicitureghen ther hilghen guth. 1236 P. 334. Kirchengut.

lazgut. (ahd. la𝔷gut Graff 4, 166. H. 1197.) Lehengut, das nach dem Tode des Besitzers erledigt (erlassen) und dem Eigenthumsherrn wieder frei wird. bona feodalia et bona censualia, quae v. leengůt et lazgůt dicuntur. 1176 L. 1, 461. laizgůith. 1197 L. 1, 558. lazgut. 1190 G. 1, 466.

lehengut. (mhd. lêhenguot MZ. 1, 590. H. 1225.) besessen leyngut. 1349 L. 3. 465. iura cormede leingoet. 1260 L. 2, 494. s. noch lazgut.

selgut. (mhd. salguot, selguot MZ. 1. 591.) Freies, nicht zinsbares Gut, Herrengut. selguth C. 3682. selegůt 1096 L. 1, 253. agri curiae, quos v. appellamus selguut sive atten vel cunden. 1222 J. 1. 144. Vgl. Das Salgut. Von Dr. G. Landau. Kassel 1862.

guttregildum s. gelt.

gůwerf s. gewerf.

gwerre vel dissensio. 1314 R. 15, 62. Streit, Zwietracht, mhd. gewërre MZ, 3, 747.

gwindala. quae v. appellantur ungelt. 1264 S. 1, 332.