Das klingende Wasser, der spielende Fisch und der Vogel Greif
En Kenig hot e Gebott ausgäwwe, dass Nachts em zehne niemed ke Licht mee häwwe därf. Zwee Neərn sen Nachts am Winterowed beinanner gsässe un häwwe gneet un häwwe minnanner geschwätzt un häwwe vergässe, dass se em zehne ke Licht mee häwwe därfe. Däs is em Kenig gsaat worre, dass die sou lang Licht heete; no hott er naⁿ gschickt un hott horche losse, wos die sou lang ze schwätze häwwe. Die eiⁿ, die eltscht, hot gsaat, wann se de Keenigsuhⁿ krije teet, teet sem e Hemm mache, wǒ ke Noht heet un meest em ganz guut basse. Un die zwatt hott gsaat, wann sie en krije teet, sie teet em zwaa Kinner gbäre, däs aⁿ meest die golde Sunn, däs zwatt de golde Moond uf der Bruscht häwwe. Nocht wi die Diener däs gheert häwwe, senn se halt fort un häwwe em Kenig gsaat, dass die sou e Gsprääch minnanner gfihrt häwwe. No hot der Kenig die holle glosst, wo gsaat hott, sie woot zwaa Kinner gbäre, wo däs aⁿ die golde Sunn unn däs anner de golde Moond uf der Bruscht häwwe, unn hot se gfroogt, ob däs wohr wäär; wanns sou wäär, sǒ soot se Kenigin wärre. Not hot se gsaat: Ja, däs woot sie. Do isch se halt Kenigin worre.
Speter hot de Kenig fortgmesst in Krieg. Un wie di Zeit kummen isch, wo die Kenigin hot gbäre solle, not isch er net doo gwest. Un do hot se halt richtig zwaa Kinner krikt, en Buu miet ere goldene Sunn un e Maadl miet ěme goldene Moond uf der Bruscht.
Do häwwe sěre di zwaa Kinner wäggnummme, dann di Adelige häwwe net häwwe wolle, dass der Kenig sou e gmaaⁿ Maadl gnumme hot. Se häwwe e Käschtl mache losse un häwwes ausgpicht, dass ke Wasser hot neiⁿ kumme kenne, un häwwe sou viel Gäld neiⁿ gtouⁿ, dass mer die Kinner miet [80] aufziehe hot kenne, un häwwe däs Käschtl mit de Kinner ins Wasser gschmisse.
En aarmer Fischer, där wou sälwer ze touⁿ ghat hot, hot das Käschtl uf em Wasser fließe sähe un isch em noochgfahre un hots gländt un hots Käschtl ufgmacht: do sen halt zwee Kinner drin gwäst un sen halt wacker gwäst un[WS 1] häwwen aaⁿglacht, so dass er Mitlaad ghat hot; un so hot er se mietgnumme un hot se haamgbrocht, obwol er sälbscht siwwe Kinner ghat hot. Do hot di Fraa gschent un hot gsaat: Du hoscht for deiⁿ Kinner ke Brout; vil wenniger for annere. No hot er gsaat: Etz sei emool still! Mer kann net wisse, ob die Kinner miet deine esse, odder deine mit děne. No häwwe se di kinner aus em Käschtl un do häwwe se des viele Gäld gfunne. Do sen se frou demit gwäst un häwwe die Kinner minnanner ufgzoge.
Es isch awwer bkannt worre, dass di Kiuner uf em Wasser gfunne were un ke Haamweising heete, un wi se halt greßer worre sen, häwwe se di annere Kinner als verspott: swere Findling, mer weest net, wo se häär were. Däs hot di Kinner halt arg gkrenkt. Un do häwwe se de Fischer gfroogt, ob er ir Vatter net weer. Un do hot er gsaat: Naⁿ, se were uf em Wasser gfunne. Un do hot der Buu zum Maadl gsaat: Mer gehne fort un losse uns net mee schenne; wammer gfunne worre sen, so wolle mer unsern Vatter suuche.
Noch sen se amme schene Taag fort minnanner un sen lang im Wald rumgärrt un sen unner freiem Himmel iwwer Nacht gwäst un häwwe sich naⁿ gleegt an so en Raaⁿ un sen eiⁿgschlofe un sen lije gbliwwe bis de annere Morje d Sunn gscheint hot. Do isch dem Buu die Bruscht e bissl ufgstanne, so dass die Sunn uf die golde Sunn uf seiner Bruscht gscheint hot: däs hot geglitzert. Un do isch e reicher bjohrter Mann vebeigange un hot di zwaa Kinner sähe lije un do hot em di golde Sunn uf der Bruscht von dem Buu gfalle, un weils scheene Kinner gwäst sen. No hot er se gweckt un hot se gfroogt, wo se häär keme. No häwwe ses gsaat, wie sen gangen isch. Der Mann hot ke Kinner ghat. Do hot er zu en gsaat, se solle miet em gehe un solle net weiter suuche un solle bei em bleiwe bis sich ir Vatter finne teet.
No sen se mit dem Mann haam gange. Seiⁿ Fraa isch arg frou gwäst mit dene Kinner. Se häwwe en grouße Gaarte [81] ghat, do hot der Buu drin schaffe messe un des Maadl isch halt im Haus un in der Kich der Fraa an d’ Hand gange. Der Buu hot halt de Gaarte scheeⁿ ghalte un vil Blumme aⁿglegt. Do isch e alt Mendl kumme un hot zem Buu gsaat: Buu, da hoscht awwer emool en schene Gaarte! Wann de awwer des klingend Wasser im Gaarte im Weiher heetscht, däs weer noch viel schener! Nocht hot der Buu gfroogt: Ja, wo kammer dann däs häwwe? Do muscht du nuf geh uf den Bärg, un do geht zwischen älfen un zwelfe e Toor uf. Un wann du em älfe dort bischt, so geh neiⁿ un säh dich net um, un wann de an des Wasser kummscht, so nemm von dem Wasser. Uf de Schlaag zwelfe fellt awwer des Toor zu un du kummscht net meh eraus un muscht drin bleiwe als e steinerni Saul. Nocht hots der Buu seiner Schweschter gsaat, was er von dem alte Mendl gheert hot, un er teet morje nuf geh un teet des klingende Wasser holle. Noch hots di Schweschter net leide wolle un hot gsaat: Am End kummscht nimme, do weer ich jo ganz elaaⁿ. Er hot sich awwer net abwennig mache losse un hot am annere Morje seiner Schweschter e weiß Sacktuch gäwwe un hot gsaat: Wann däs Sacktuch Roschtfläcke krigt, so bin i tout. Nocht isch er fort un naaⁿgraast uf den Bärg un hot gmacht, dass er bis em älfe dort gwäst isch, un isch neiⁿ in den Bärg. Un do ischs arg scheeⁿ gwäst un des Wasser hot geklingelt un die Fisch häwwe gspielt. Er hot sich awwer net ufhalte losse un hot den See gfunne un hot von dem Wasser gnumme un isch glicklich widder raus kumme. Un wi er haus gwäst isch, ischs Toor zugbatscht. Nocht isch er haam mit dem Wasser un hots neiⁿ in sein Weiher. Nocht hot des ganz Wasser in dem Weiher gklingelt un isch arg scheeⁿ gwäst. Seiⁿ Schweschter un seiⁿ Leit sen awwer arg frou gwäst, dass er widder do isch.
Wie er dann widder emool in sein Gaarte gschafft hot, isch des alt Mendl widder kumme un hot gsaat: Des isch jo rächt scheeⁿ; wann de awwer de spielende Fusch heetscht, no weers no schener. No hot der Buu gfroogt, wo er den krije keent. Do hot des Mendl gsaat, däs weer a dort in dem Bärg. Er meest awwer äbbes weiter geh an de zwatte Weiher: do soot err neiⁿ lange un de spielende Fusch fange un schnell widder raus geh. Des klingend Wasser un der spiellend Fusch, däs weer arg scheeⁿ zsamme.
[82] Der Buu hots seine Pflägältern un seiner Schweschter gsaat un die häwwes durchaus net leide wolle; awwer er hot sich net ufhalte glosst un hot de annere[WS 2] Morje seiner Schweschter widder e Sacktuch gewwe un hot gsaat: Wann des Sacktuch Roschtfläcke krigt, kumm i nimme un bin tout.
Nocht isch er fort uf den Bärg un des Toor isch em älfe uf gange un er isch glei neiⁿ un hot a den See gfunne. Un do ischs noch scheener gwäst wie des ärschte mol. Er hot awwer den Fusch glei gfange un isch glicklich widder raus kumme. Un wie er rauskummen isch, do isch graad sToor zugbatscht. Nocht isch er haam mit dem Fusch un hot en neiⁿ in sein Weiher. Nocht hot des Wasser geklingelt un der Fusch hot gspielt un isch halt der Gaarte arg scheeⁿ gwäst un seiⁿ Schweschter un sei Pflägältern sen frou gwäst miet.
Der Buu hot halt widder e paar Tääg in seim Gaarte gschafft, do isch des alt Mendl widder kumme un het gsaat: Etz hoscht awwer en schene Gaarte! Wann de awwer de Vogl Greif noch heetscht, noch weer er noch viel schener. Noch hot der Buu gfrogt: Ja, wo kann i dann deen häwwe? Noh hots Mendl gsaat: A der isch aa dort ze häwwe, awwer er isch net guut ze fange: do muscht du acht gäwwe, dass de widder raus kummscht.
Noh hot der Buu zu seine Leit gsaat, er woots woge. Sie häwwes awwer durchaus gar net häwwe wolle. Er hot awwer seiner Schwester widder seiⁿ Sacktuch gäwwe: wann das Roschtfläcke krije teet, weer er tout. Er isch halt fort un isch nuf. Em älfe isch des Toor uf gange, do isch er neiⁿ. Do isch er e weil gange un do hot er de Vogl Greif gsähe, hot en awwer net krije kenne. Do isch des Toor zugfalle un er isch zu ěre steinerne Saul worre.
No sen e paar Tääg rumgange, do hot seiⁿ Schweschter an dem Sacktuch Fläcke gfunne; keiⁿ rechte Roschtfläcke sens awwer net gwäst, awwer si hot draaⁿ erkenne kenne, dass er net kummt. Dass er awwer net tout isch, des hot se aa gsähe, weils ke rächte Roschtfläcke gwäst sen. Noch isch se halt naus in Gaarte un hot geguckt un hot gheilt, dass ihr Bruder so lang net kummt. Uf aaⁿmool kummt des alt Mendl un fräägt se, worum se so traurig weer. Nocht hot sem halt gsaat, dass ir Bruder fort weer um de Vogl Greif zu holle un er heet er e Sacktiichl gäwwe, wann däs Roschtfläcke [83] krije teet, no weer er tout; awwer swere ke rächte Roschtfläcke, si glaabt net, dass er tout weer; awwer er teet halt doch net kumme. Nocht hat des alt Mendl gsaat, si soll nufgeh an däs Toor. Am älfe, wenns ufgeh deet, soll se aa neiⁿ un soll sich in Finger neiⁿ schneide un soll die ärschte Saul ganz mit Bluut bstreiche, dann werd ir Bruder widder voor ir steh. Noh soll se sich awwer eile, dass se net aa drin bleiwe muss. Noh isch se nuf, isch ins Toor neiⁿ un hot sich in Finger gschnitte un hot die ärschte Saul mit Bluut bstriche, un do isch ir Bruder widder voor er gstanne. Noch häwwe se halt de Vogl Greif minnanner gfange un sen raus un wie se graad rauskumme sen, isch des Toor zugbatscht.
No sen se minnanner haam un häwwe de Vogl Greif aa in ihrn Gaarte un jetzt häwwe se ärscht en scheene Gaarte ghat mit dem klingende Wasser un dem spielende Fusch un dem Vogl Greif. Nocht sen se noch lang so beinanner gwest.
Unnerdässe isch der Kenig haamkumme vom Krieg un do het er glei noch seine Kinner gfroogt. Noch häwwe sem gsaat, dass sie keiⁿ Kinner gbore heet, un er soll se verstouße. Noh hot er awwer däs net gtouⁿ un sie aa abgheert un do hot se gsaat, däs weer net wohr: si heet zwaa Kinner gbore, die heete se fort, wu se awwer naaⁿkumme weere, des weest si net. Nocht hot der Kenig gsaat: Etz geh i fort un kumm net ehnder haam als bis i meiⁿ Kinner gfunne hab. Er isch halt fortgritte un richtig uf den Wääg kumme un hot von dem Fischer gheert, wo däs Käschtl gfunne hot, un hot en ausfinnig gmacht, wo er wohnt. Nocht hot der Fischer gsaat, er heet so Kinner gfunne un heet se ufgzoge; se weere awwer fort, weil se Findling gschent worre weere, un woote ihrn Vatter suuche; wu se awwer naaⁿkumme were, weest er net. Nocht isch der Kenig lang rumgraast bis er gheert hot, dass do so en scheener Gaarte weer un die Leit heete zwa Kinner ufgnumme, von dene des aaⁿ di golde Sunn un des anner de Moond uf der Bruscht heet. Un wie er do naaⁿ kummen isch, hot er die alte Leit gfroogt un do häwwe ses em verzehlt un so hot er richtig sein Kinner gfunne un alles hot zugtroffe. Nocht sen em seiⁿ Kinner um de Hals gfalle un der Kenig hot se mit haam gnumme un hot se der Kenigin gbrocht. Die hot sich aa gfreit. Un die beese Kerl, wo die Kinner weggtouⁿ un die Kenigin verleimd häwwe, sen fortgjaagt [84] worre. De Kenig un seiⁿ Frau un die Kinner häwwe herrlich un in Freide minanner glääbt.
