Seite:De Geschichtsauffassung 297.jpg

Fertig. Dieser Text wurde zweimal anhand der Quelle korrekturgelesen. Die Schreibweise folgt dem Originaltext.

und Brünn und sagt von ihm, er besitze Caesarum consulumque ac regnum vetustissima nomismata, quibus apud nostrates nemo est te ditior.

75) Caesares 486: qui me testamento haeredem suorum laborum scripsit, e quibus etiam in hoc volumine haud pauca congessi. Vgl. Laschitzer l. c. 4. In dem Testament Suntheims vom 29. Juli 1512, das wir haben (s. den Abdruck in Hormayrs Archiv f. Gesch. 1827 S. 354), setzt Suntheim aber den Kaiser zum Erben seiner „Historien, Cronikhen und anders, so ich mein Lebenlang im Namen der kaiserlichen May. trewlichen gemacht und zusammenpracht hab.“ Max wird sie also wohl Cuspinian für das Kaiserbuch ausgefolgt haben.

76) Caesares 355: Sed vide, o lector, quemadmodum ex hoc Rudolpho domus nobilissima . . . per novem generationes creverit, aucta sit et propagata, ut interim ex ea veluti equo Troiano innumeri prodierint principes ac gloriosissimi duces, Caesares autem septem, de quibus omnibus Iohannes Stabius . . . nobilissimam et pulcherrimam propagationis et genealogiae arborem depinxit, quae impressa circumfertur, quamquam et nos quondam scripserimus, ab eo praeventi.

77) S. dazu Vadians Dte. Schriften ed. Götzinger III, 160.

78) Gerbels Vita: Quid vero regibus, quid principibus, quid rerum publicarum gubernatoribus magis expetendum, quam ut se in his Caesaribus tamquam in speculo intueantur? S. dazu Cuspinians eigene Bemerkung Caesares 424,9 ff.

79) Caesares 135: Nunc vero (bei Zeno) omisso priori instituto, tetrasticha in Constantinopolitanis ac Orientalibus Imperatoribus dimittamus, ut hoc signo iuniores libro aperto Romanos Caesares a Graecis distinctos intelligant.

80) S. o. V87.

81) Ein paar Äußerungen für seine Stellung zu Kirche und Hierarchie: Caes. 87,4: Quibus non contentus victoriosus princeps (sc. Diocletianus) divinos sibi usurpavit honores, veluti in eo coelestis esset maiestas, voluit adorari more regum Persarum pedesque exosculandos omnibus sine generis discrimine exhibuit, veluti hodie nostri sancti pontifices faciunt. (Die Stelle beruht auf Pomponius Laetus, De Caesaribus lib. II; die Beziehung auf die Päpste hat Cuspinian zugesetzt, damit aber die Meinung Letos sicher getroffen, s. die interessante Bemerkung Vadians, Dte. Schriften I, 47,4 ff.) – 184,52 [Ludwig d. Fromme erläßt ein Gesetz über Einfachheit in Kleidung und Schmuck der Geistlichkeit (es kann nur Kap. I, 343 ed. Boretius gemeint sein)]: Quod tam hodie esset necessarium, quam utile, cum tanto luxu sacerdotes incedant, ut vix annui census unius magni sacerdotii in vestium abusum satis sit atque ideo sex septemque ac plura habere sacerdotia sit pernecesse. – 369,3: Pontifex Johannes XXII, ut est eorum ingenium vafrum et qui ludibrio habent Germanos principes, utrisque (Ludwig d. Baier u. Friedrich d. Schöne) litteris suis blandiens reges eos vocavit ac dilectionis filios, dum inter se digladiarentur. – 423,2 (Türkenrede): Offert Pontifex cruciatam, offert indulgentias, ubi pecuniae a misera plebe sunt corrasae, instant foeneratores, qui paulo ante suos nummos in luxum principum mutuarunt et usuram mutuatae pecuniae exposcunt. Solvuntur vestes scortis coemptae et sumptus hospitibus abliguriti, tum nulla postea Turcorum memoria. Religiosi autem principes sacrosancti, (de quibus loqui piaculum est), quibus in annuos reditus centena milia nummum vix sufficiunt, ex pingui pane Christi caudatis vestibus et purpureis galeris Christianam profitentur religionem. Tres episcopatus