Seite:De Geschichtsauffassung 232.jpg

Fertig. Dieser Text wurde zweimal anhand der Quelle korrekturgelesen. Die Schreibweise folgt dem Originaltext.

Konrad III.: Iste Conradus rex Romanorum quamvis fuerit in Italia, coronam tamen imperii non accepit, sed regio nomine contentus imperialem titulum non curavit, exemplo nimirum Henrici regia I, qui consensu omnium principum electus et coronatus in regem apud Aquasgrani, nunquam induci potuit ab aliquo, ut coronam imperii susciperet; dicebat enim sibi sufficere, quod rex esset nec minus vellet aut posset rei prodesse publicae, quam si corona videretur sublimatus imperii, operibus indigere regnum, non titulo. – 597 (Alfons v. Castilien): erat vir doctus et sapiens, propterea suo regno contentus latitudinem imperii ut verus philosophus non curavit. – II, 634 (Philipp, der Sohn Maximilians) ut ferunt non ambitione regnandi, sed aliorum persuasus consilio relicta dulci patria periculosum iter [in Hispaniam] assumpsit, in quo et periit.

45) l. c. II, 115, 162. Die zweite Stelle, für die Müller II, 39 keine Quelle kennt, lautet: His temporibus Carolus rex Gallorum desiderio magno ad Romanum aspirans imperium, summis conatibus papam ad Ludovici persecutionem et regni depositionem invitabat: cum Lupoldo etiam duce memorato plura in secreto tractabat consilia et multa promisit, si eius cooperatione potuisset assequi, quod voluit. Sperabat enim rex arrogantissimus, quia, si ad Gallos esset translatum imperium, quod de facili etiam Lotharingiam, Treverim, Metim, Leodium, Atrebatum, Traiectum, Coloniam, Moguntiam, Wormatiam, Neometim et Argentinam, quae ab alia Rheni parte civitates regni sunt Germanici et non Gallici neque Romani imperii, suae possit ditioni subicere. A multis enim retro annis Galli, quidquid ab illa parte est Rheni, ad suum traducere dominium contra ius et aequitatem sunt machinati. Nam in divisione regni Francorum, quod sub Faramundo rege primum in Germania cis Mogonum apud Wirtzburg sumpsit initium, clarissime patet, quod praenominatae civitates omnes simul et Lotharingia tota quondam magna, nunc autem parva, Burgundia cum regno Arelatensi, Brabantia, Hollandia, Frisia, Flandria cum Mosellanis, Alsatia, Vosagus et Sabaudia Germanico regno fuerunt in distributione terminorum sub Lothario et fratribus adscriptae una cum Romanorum imperio, quod in gestis Ottonum et complurium Germaniae regum similiter invenimus. Unde si hodie qualibet occasione Romanum imperium a Germanis regibus in Galliam posset transferri, non cessaret propterea neque interiret regnum Germanorum: neque civitates memoratae neque provinciae ipsum sequerentur imperium, cum non pertineant ad ius imperii neque Gallorum, sed ad sceptrum dumtaxat Germaniae.

46) Bebel, Opera, Pforzheim 1509, Bogen d3. Dazu den Briefwechsel Peutinger-Brant von 1504 bei Ch. Schmidt, Hist. litt, de l’Alsace I, 288.

47) Dafür sind kleine Abweichungen im Urteil zwischen dem Chronicon Sponheimense, seinem ersten Werk, und dem Chronicon Hirsaugiense, der Vorarbeit der Annalen, interessant; vgl. Freher II, 280 mit 193 (Konradin) und 320 mit 224 (Ludwig d. Baier). Das günstige Urteil über Heimburg (Annales Hirsaugienses II, 459) beruht offenbar auf Wimpfelings Zusatz zum Catalogus illustrium virorum.

48) Annales Hirsaugienses I, 341, 587. Zum Urteil über Heinrich IV. auch den Brief, in dem Trithemius 1506 die Kanonisation Bennos von Meißen vom Papste erbittet bei Raynald, Annales ecclesiastici ad a. 1506 nr. 42.

49) l. c. I, 434, vgl. 541 über Petrus de Vineis (ähnlich schon in den Katalogen).

50) l. c. II, 403, 445, 669.